Linked data: De toekomst van bibliotheekcatalogisering

Een nieuwe manier om bibliotheken vooruit te helpen

Naarmate de hoeveelheid en de verscheidenheid aan online informatie — zowel waardevolle informatie als verdachte informatie — toeneemt, zijn goede metadata belangrijker dan ooit. Onze gemeenschappen en instellingen hebben mensen nodig met de kennis en expertise om bibliotheekbronnen te verbinden met het bredere kennisecosysteem.

Linked data bieden een manier om data op het web te ordenen en met elkaar te verbinden, zodat deze eenvoudig en programmatisch kunnen worden gedeeld en gebruikt door verschillende systemen en services. Linked data ontsluiten de waardevolle, op bibliotheken gerichte gegevens die zijn opgeslagen in MARC-records en publiceren deze met behulp van uniforme resource identifiers (URI's).

Metadata van bibliotheken zijn zeer geschikt voor het zoeken naar 'bekende items' en het vinden van werken op basis van onderwerp, titel en auteur. Maar het vinden van onverwachte en potentieel waardevolle verbindingen kost tijd en vraagt vaak om geavanceerde kennis. Het is niet altijd makkelijk om goede, nieuwe verbindingen te vinden die tot waardevolle inzichten kunnen leiden.

Stel dat een student een specifiek onderwerp onderzoekt voor zijn afstudeerproject. Hij vindt een interessant proefschrift dat hij kan gebruiken voor zijn onderzoek. Vervolgens kan zijn verdere zoektocht naar informatie zich uitstrekken tot andere werken van dezelfde auteur of materialen die zijn gecatalogiseerd onder verwante onderwerpen. Maar hoe zit het met de werken van co-auteurs? Artikelen in andere databases of die online zijn gepubliceerd? Artikelen van dezelfde uitgever? Of van dezelfde universiteit? En hoe zit het met onderwerpen die losser met elkaar samenhangen door contextuele onderwerpen, tijdsperioden, locaties of organisaties die, strikt gesproken, niet binnen dezelfde onderwerprubriek vallen?

Met linked data kunnen bibliotheken nieuwe wegen inslaan, zowel binnen als buiten traditionele bibliotheekplatforms, die gebruikers naar onverwachte ontdekkingen leiden. En het kan mensen van andere diensten en systemen terugleiden naar de unieke, belangrijke materialen die vaak alleen in bibliotheken beschikbaar zijn.

Van verbeterde, bibliotheekgerichte discovery-diensten tot betere online zichtbaarheid: linked data zullen de resultaten voor bibliotheken en hun gebruikers verbeteren.

Bibliotheekwerk op een keerpunt

Bibliotheken besteden veel training, tijd en middelen aan de beschrijving van hun materialen. Tegenwoordig worden die metadata voornamelijk gemaakt en beheerd in MARC-records en andere gegevensbronnen met een vast formaat, waardoor het moeilijk is om ze in andere omgevingen te gebruiken, zoals op het web. Daarnaast zijn externe gegevens die mogelijk nuttig kunnen zijn voor bibliotheken en hun gebruikers moeilijk te integreren binnen bibliotheeksystemen.

Stel je voor dat jouw bibliotheek de cultuur en het erfgoed van een lokale gemeenschap wil ondersteunen. Je zou een speciale landingspagina voor de bibliotheek kunnen maken waarop je het desbetreffende werk prominent presenteert, links naar bronnenlijsten kunnen toevoegen of het materiaal handmatig kunnen promoten onder specifieke, geïnteresseerde mensen. Met linked data kun je echter automatisch kenniskaarten aanmaken die verbinding maken met externe autoriteiten, services, datahubs en content. Jouw bibliotheek kan één enkele bron ontwikkelen en verbeteren waarin alle geweldige innovaties en ontdekkingen worden getoond die afkomstig zijn uit de gemeenschappen die je ondersteunt. Hiermee kan jouw bibliotheek aandacht trekken, invloed uitoefenen en haar bereik vergroten.

Door bibliotheekgegevens om te zetten in linked data verbinden we bibliotheekcollecties met de kennisstromen die ons dagelijks informatie bieden — op het web, via slimme apparaten en met behulp van technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI). Dit mes snijdt aan twee kanten, omdat bibliotheekgegevens weliswaar van cruciaal belang zijn voor bibliotheken, maar ook waarde bieden voor ander kenniswerk, zoals onderzoek, onderwijs en culturele verrijking.

Dankzij linked data kunnen bibliotheekmedewerkers meer context bieden voor informatie en rijke verbindingen opbouwen tussen bibliotheekbronnen, hun gemeenschappen en daarbuiten.

De overstap naar linked data voegt context toe aan informatiebronnen en maakt ze beter vindbaar. Daarnaast biedt de overstap mogelijkheden voor efficiëntere werkprocessen en wordt het makkelijker om bibliotheekgegevens te integreren in andere systemen en diensten.

Wat zijn de voordelen van linked data voor bibliotheken?

Als industrie-onafhankelijke metadatatechnologie bieden linked data voordelen die met de huidige methoden moeilijk, tijdrovend en duur te realiseren zijn.

Linked data verbinden bibliotheekkennis en maken het schaalbaar. Dit helpt bibliotheken hun waarde te laten zien door lokale bronnen te verbinden met bredere informatiestromen.

Linked data dragen bij aan toevallige ontdekkingen. Ze voegen context toe aan het beschrijvingsproces en creëren verbindingen die tot onverwachte ontdekkingen kunnen leiden. Denk bijvoorbeeld aan een nieuwe aanpak voor het oplossen van een complexe onderzoeksvraag.

Linked data stellen bibliotheekexperts in staat zich te richten op waardevol kenniswerk. Dit vergroot de rol van bibliothecarissen als kenniswerkers en verbetert de vindbaarheid terwijl het de bibliotheek dieper verankert op de campus en binnen de gemeenschap.

Linked data stellen bibliotheken in staat om actief bij te dragen aan het wereldwijde informatie-ecosysteem. Door de metadata van bibliotheken te harmoniseren met andere dataformaten en technologieën zorgen linked data ervoor dat deze data bruikbaar zijn voor informatiesystemen en nieuwe technologieën en uiteindelijk op meer plekken beschikbaar zijn.

Sommige van deze voordelen zullen tijd vergen. De gegevens die zijn opgeslagen in MARC en andere traditionele recordformaten zullen moeten worden omgezet in linked data-formaten. Maar terwijl OCLC de diensten en processen ontwikkelt die hiervoor nodig zijn, kunnen andere voordelen nu al worden gerealiseerd door linked data te verbinden met het geweldige catalogiseringswerk dat bibliotheken al tientallen jaren doen.

De toewijding van OCLC aan linked data

OCLC bevindt zich in de unieke positie om de drie zaken te bieden die essentieel zijn voor een succesvolle overstap van bibliotheken naar het gebruik van linked data:

Schaalbaarheid: Het vermogen om linked data te ondersteunen die het bibliotheekwerk verbeteren, zowel bij individuele instellingen als bij enorme, onderling verbonden mondiale werkprocessen

Duurzaamheid: Het vermogen om dit proces gedurende jaren en decennia te begeleiden, met een bewezen staat van dienst op het gebied van gemeenschapsopbouw, metadata-expertise, technologie en databeheer

Inclusiviteit: De toewijding en vereiste om met elk type bibliotheek, archief en museum te werken, van elke omvang, waar ook ter wereld

Bij OCLC bouwen we aan de infrastructuur, tools en gemeenschapsgerichte expertise om bibliotheken te ondersteunen bij deze evolutie van metadata.

Onze aanpak van gezamenlijk beheer van bibliotheekgegevens op grote schaal is al meer dan vijftig jaar succesvol gebleken. We hebben allerlei actuele best practices onderzocht, ontwikkeld en gestandaardiseerd. Ook ondersteunen we de ethiek en waarden van de bibliotheekwetenschap terwijl we nieuwe technologieën en diensten bevorderen.

OCLC ontwikkelt producten, diensten en datasets op het gebied van linked data die gegevens met elkaar verbinden en de benodigde middelen bieden om gegevens op grote schaal te beheren binnen alle werkprocessen van een bibliotheek.

Deze transformatie zal tot bloei komen dankzij collectieve innovatie en samenwerking van veel bibliotheken, uitgeverijen en bibliotheekdienstenorganisaties. We zullen blijven samenwerken aan de inspanningen rond dit gezamenlijke streven, met WorldCat ® als basis. Deze unieke databron stelt ons in staat de huidige dataformaten om te zetten naar linked data, waardoor hun waarde wordt geïntegreerd in de werkprocessen van duizenden bibliotheken, in plaats van één voor één.

Een langetermijnstrategie die tegemoetkomt aan de behoeften van alle bibliotheken

Velen in ons vakgebied zijn van mening dat bibliotheken vroeg of laat allemaal zullen moeten overstappen naar het gebruik van linked data. Maar vandaag de dag zijn nog maar heel weinig bibliotheken bereid om over te stappen op catalogiserings- en beheersystemen die volledig op linked data zijn gebaseerd. Aan de ene kant verrichten enkele grote instellingen met specifieke financiering baanbrekend werk op dit gebied. Andere bibliotheken experimenteren met het gebruik van linked data voor specifieke discovery-applicaties. Maar voorlopig beginnen de meeste bibliotheken nog maar net te onderzoeken wat linked data voor hen kunnen betekenen.

De overstap van catalogisering op basis van MARC naar diensten die gebruikmaken van linked data zal niet van de ene op de andere dag plaatsvinden. Bibliotheken zullen hun behoeften en middelen moeten evalueren om de transitie te kunnen doorstaan en langere tijd in een hybride omgeving moeten opereren.

Onze leden vertegenwoordigen instellingen met de meest uiteenlopende soorten financiering, omvang, geografische ligging, en ga zo maar door. Wij helpen elke bibliotheek op gang in hun eigen tempo, op basis van hun eigen behoeften en middelen. We zetten ons in voor het duurzame succes van deze transitie met voortdurende ondersteuning, training en samenwerking vanuit de gemeenschap. Met WorldCat als basis legt onze langetermijnstrategie de focus op expertise, data, infrastructuur en tools.

Expertise

We maken gebruik van onze collectieve expertise. We blijven bibliotheken, OCLC-teams en andere partners uit de gemeenschap samenbrengen zodat bibliotheekgerichte metadata-expertise bredere kennisecosystemen kan beïnvloeden en verbeteren.

Wat we doen

We gaan door met en bouwen voort op tientallen jaren van onderzoek op het gebied van linked data en experimenten zoals 'Project Passage'. De resultaten van werk zoals een internationaal onderzoek voor uitvoerders van linked data, verkenningen met archieven en speciale collecties en onderzoek naar gerelateerde linked data-modellen en de transitie van MARC hebben bijgedragen aan onze huidige activiteiten.

We brengen unieke teams van technologie-experts, systeemexperts, onderzoekers, gemeenschapsvertegenwoordigers en anderen op nieuwe manieren samen om te onderzoeken hoe deze technologie nieuwe mogelijkheden kan creëren voor onderzoek, ontdekking, zichtbaarheid en ontwikkeling, waarbij bibliotheken centraal staan.

Voordelen voor bibliotheken

OCLC heeft meer dan vijftig jaar ervaring op het gebied van bibliotheekdatabeheer, onderzoek en metadata-expertise op deze nieuwe mogelijkheid gericht. Bibliotheken kunnen erop vertrouwen dat we dezelfde zorg en beroepsethiek die ons werk al tientallen jaren leiden op dit gebied zullen voortzetten. Bibliotheekbestuurders en -medewerkers weten daarnaast dat wij als bibliotheekgerichte organisatie zonder winstoogmerk hun belangen — en die van de mensen die ze dienen — centraal stellen bij onze inspanningen.

Data

We beschermen en verbeteren bibliotheekdata op grote schaal. We publiceren bestaande bibliotheekinformatie in de vorm van linked data op manieren die overal op het web een betere beschrijving en vindbaarheid van bibliotheekbronnen mogelijk maken.

Wat we doen

WorldCat Entities is een set van betrouwbare data die de context biedt voor het beheer van bibliografische gegevens met uniform resource identifiers (URI's) voor diverse entiteiten, waaronder werken, personen, plaatsen, organisaties, gebeurtenissen en meer. De verbindingen die in WorldCat Entities worden gebouwd zijn semantisch, zoals het koppelen van een werk aan de locaties waarin het zich afspeelt. Je kunt nu al meer dan 150 miljoen WorldCat-entiteiten verkennen op entities.oclc.org.

We gebruiken het Dewey Decimal Classification® (DDC®)-systeem en Faceted Application of Subject Terminology (FAST)-gegevens om linked data URI's te maken voor bestaande classificaties en onderwerptitels. Met deze URI's kunnen bibliotheken linked data van Dewey® toevoegen aan andere werkprocessen binnen hun bibliotheek. Dit maakt het mogelijk om de hiërarchische en gelijkwaardige relaties te verkennen tussen datasets en nieuwe verbindingen die de vindbaarheid van bibliotheekbronnen verbeteren.

Voordelen voor bibliotheken

WorldCat biedt nu al de grootste verzameling van bibliotheekmetadata ter wereld. Door deze bestaande bron uit te breiden met linked data-elementen kan OCLC de vindbaarheid van bibliotheken verbeteren zonder dat alle bibliotheken hoeven over te stappen naar een linked data-model voor catalogisering. Al het werk dat we doen op het gebied van linked data draagt bij aan en verbetert de honderden miljoenen records en miljarden holdings die wij en onze leden decennia lang hebben gecreëerd en gezamenlijk hebben verbeterd.

Infrastructuur

We creëren de technologie en systemen die bibliotheken nodig hebben om succesvol te zijn in het gebruik van linked data. Door voort te bouwen op een schaalbare en stabiele basis vinden we WorldCat opnieuw uit als de duurzame infrastructuur voor wereldwijde integratie en interoperabiliteit van linked data.

Wat we doen

De URI's van WorldCat-entiteiten voegen we toe aan WorldCat-records als zogeheten '$1 links' in de 100, 600, 647, 651, 700 en 758 MARC-velden. Dit vormt een brug tussen MARC-data en linked data en zorgt ervoor dat data binnen verschillende lokale systemen en werkprocessen met elkaar worden verbonden.

De WorldCat-ontologie is onderzocht, getest en ontwikkeld om dienst te doen als een datamodel dat bibliotheken van cruciale, betrouwbare informatie voorziet voor het beschrijven van linked data. Het is ontworpen om werkprocessen te ondersteunen, om meer en betere verbindingen tussen bronnen te creëren, en om de online zichtbaarheid en partnerschappen van bibliotheken een boost te geven.

Voordelen voor bibliotheken

Linked data bieden een geheel nieuwe manier om bibliotheekmetadata te creëren, op te slaan en te verbinden. OCLC integreert linked data binnen bestaande systemen en diensten en ontwikkelt tegelijkertijd nieuwe tools die de transitie voor onze leden eenvoudiger maken.

Tools

Terwijl we vandaag linked data binnen de werkprocessen van bibliotheken integreren, denken we ondertussen al aan morgen. We creëren een reeks geavanceerde nieuwe tools om waardevolle linked data-elementen toe te voegen aan bestaande werkprocessen en records, terwijl we de huidige diensten en applicaties op basis van MARC in de nabije toekomst behouden.

Wat we doen

We hebben WorldShare Record Manager uitgebreid met de mogelijkheid om WorldCat-entiteiten op te zoeken binnen bestaande werkprocessen voor catalogisering en vervolgens linked data-identifiers aan records toe te voegen. Deze functionaliteit zal in de toekomst ook aan andere OCLC-diensten worden toegevoegd.

URI's van WorldCat-entiteiten worden nu opgenomen in MARC-records die met behulp van catalogiseertools van OCLC worden geëxporteerd. Individuele exports van MARC-records met linked data-identifiers via WorldShare® Record Manager, Connexion®, de WorldCat Metadata API en het Z39.50-protocol bieden per record toegang tot linked data-identifiers. Daarnaast is bulkuitvoer mogelijk met WorldShare® Collection Manager.

OCLC ontwikkelt een nieuwe set tools voor bibliotheken. Met de eerste van deze tools, OCLC Meridian®, kunnen bibliothecarissen betrouwbare entiteiten maken en bewerken, bijdragen aan een groeiende dataset van entiteiten en dat werk op zinvolle wijze verbinden met ontdekking door eindgebruikers en andere werkprocessen. Het zal entiteiten verbinden met bestaande datasets, zodat semantische koppelingen kunnen worden gemaakt tussen informatie zowel binnen als buiten de bibliotheek op manieren die algemeen geaccepteerd, gestandaardiseerd en schaalbaar zijn en gebouwd om zowel de werkprocessen van bibliotheken als verbindingen met het bredere informatie-ecosysteem te ondersteunen.

Voordelen voor bibliotheken

Omdat de diensten die OCLC levert al elk aspect van het bibliotheekwerk raken, kunnen we diensten, applicaties en API's op het gebied van linked data leveren die naadloos integreren in de hedendaagse metadatawerkprocessen. OCLC zal ervoor zorgen dat nieuwe en bestaande catalogiseringsfuncties allemaal samenwerken om zo bibliotheekmedewerkers tijd te besparen en tegelijkertijd spannende nieuwe mogelijkheden toe te voegen.

Een ongelooflijke toekomst voor bibliotheken

Linked data bieden een belangrijke nieuwe kans om het unieke, krachtige werk dat binnen bibliotheken over de hele wereld wordt gedaan te verbinden met meer gebruikers, meer partners en meer gemeenschappen.

Stel je voor dat een medewerker van jouw faculteit naar je toe komt op zoek naar informatie over een onderwerp dat verband houdt met zijn onderzoek. Momenteel zullen jouw resultaten grotendeels beperkt zijn tot wat beschikbaar is in jouw bibliotheek of via mogelijkheden voor het delen van bronnen. Maar met linked data kun je op eenvoudige, logische wijze verbanden leggen tussen jouw collectie en materialen die ver buiten de categorie van ‘standaard’ bibliotheekbronnen vallen. Daarnaast kun je de gebruiker ook wijzen op evenementen binnen de sector, gerelateerde bijeenkomsten, conferenties en webinars. Met linked data kun je dynamische bibliografieën maken die elke keer als er nieuwe verbindingen worden gemaakt worden bijgewerkt met nieuwe bronvermeldingen, links en aanbevelingen. Je doet dit alles op basis van criteria die jouw gebruikers belangrijk vinden.

Bibliotheekmedewerkers creëren unieke, gedetailleerde, nauwkeurige en zeer waardevolle metadata over informatiebronnen. Met behulp van linked data kunnen bibliotheken hun waarde laten zien door lokale bronnen te verbinden met bredere informatiestromen — binnen het bibliotheekveld, in gemeenschappen en op het web. Catalogiseringsdeskundigen kunnen tijd besparen en zich concentreren op hoogwaardig kenniswerk. Daarnaast kunnen bibliotheekbestuurders samenwerken met partners om academische publicaties, lokale bronnen en andere content die positieve aandacht, gebruikers en subsidiemogelijkheden trekt, beter te promoten.

Vanuit ethisch oogpunt kunnen linked data bibliotheken ook in staat stellen om actief bij te dragen aan een betrouwbaarder en inclusiever wereldwijd informatie-ecosysteem. Wanneer de metadata van bibliotheken beter vindbaar, indexeerbaar en deelbaar zijn, verbetert dit de algehele informatie-ecologie.

Conclusie … en een uitnodiging

Waar je je ook bevindt in jouw persoonlijke begrip van linked data — en waar jouw bibliotheek zich ook bevindt wat betreft implementatie en interesse — wij nodigen jou uit om met ons te leren, experimenteren, oefenen, groeien en innoveren. Hoewel OCLC al meer dan tien jaar onderzoek doet op het gebied van linked data, beginnen we deze nog maar net te integreren binnen bibliotheekbeheertaken.

We willen bibliotheken van alle soorten en maten over de hele wereld helpen om deze transitie soepel en geleidelijk te laten verlopen, met specifieke voordelen in elke fase.

Onze dank

Bij het onderzoeken en bouwen van onze strategie, projecten, ontologie en producten op het gebied van linked data hebben we voortdurend samengewerkt met bibliotheken en partners. De feedback van onze leden is cruciaal geweest voor deze ontwikkelingen en heeft richting gegeven aan de manier waarop we vooruitgaan.

Onze dank aan alle leden en medewerkers van OCLC die hebben meegewerkt aan onderzoeks- en technologieprojecten en -producten op het gebied van linked data, en aan alle partnerorganisaties die nauw betrokken blijven bij dit transformatieve werk, waaronder:

ALA CORE

BIBFRAME Interoperability Group

Bibliographic Conceptual Models Review Group

code4lib

Confederation of Open Access Repositories

Controlled Vocabularies Editorial Group

Dublin Core Metadata Initiative

LD4 Steering Committee

Linked Data Interest Group

Linked Data Technical Review Group

MetaBelgica Project

Metadata Interest Group

ORCID

PCC Linked Data Advisory Committee

PCC Task Group on BIBFRAME-to-MARC Conversion

PCC Task Group on MARC Simplification for BIBFRAME Conversion

Programma voor coöperatief catalogiseren

RBMS Bibliographic Standards Committee

RDA Steering Committee

SCT Task Group on Linked Data Training

Subject Analysis Committee

World Wide Web Consortium

Kijk op oc.lc/linkeddata-nl

Meld je aan voor aankondigingen, updates, webinarregistratie en mogelijkheden om in contact te komen met OCLC-medewerkers en bibliotheekcollega's over onderwerpen en projecten op het gebied van linked data.

Kennis is er om gedeeld te worden.®

Voorgestelde bronverwijzing: OCLC. 2024. "Linked data: De toekomst van bibliotheekcatalogisering." Dublin, OH: OCLC. https://doi.org/10.25333/71w4-vq71https://doi.org/10.25333/j4dy-9544https://doi.org/10.25333/6n6b-k936https://doi.org/10.25333/pdhq-vr53https://doi.org/10.25333/z2kd-qz68https://doi.org/10.25333/p2m2-kt18https://doi.org/10.25333/9bdk-q802https://doi.org/10.25333/h4rr-5f18https://doi.org/10.25333/vak8-cv32.

© 2024 OCLC, Inc. Alle rechten voorbehouden. De volgende product-, service- en bedrijfsnamen van OCLC zijn geregistreerde handels- of dienstmerken van OCLC, Inc.: Connexion, DDC, Dewey, Dewey Decimal Classification, Meridian, OCLC, WorldCat, WorldShare, en “Because what is known must be shared” Bovendien zijn de WorldCat-, WorldShare- en OCLC-symbolen dienstmerken van OCLC, Inc. Product- en servicenamen van derden zijn handels- of dienstmerken van hun respectieve eigenaren. OCLC verleent toestemming om indien nodig een fotokopie te maken van deze publicatie.