Naarmate de hoeveelheid en de verscheidenheid aan online informatie — zowel waardevolle informatie als verdachte informatie — toeneemt, zijn goede metadata belangrijker dan ooit. Onze gemeenschappen en instellingen hebben mensen nodig met de kennis en expertise om bibliotheekbronnen te verbinden met het bredere kennisecosysteem.
Linked data bieden een manier om data op het web te ordenen en met elkaar te verbinden, zodat deze eenvoudig en programmatisch kunnen worden gedeeld en gebruikt door verschillende systemen en services. Linked data ontsluiten de waardevolle, op bibliotheken gerichte gegevens die zijn opgeslagen in MARC-records en publiceren deze met behulp van uniforme resource identifiers (URI's).
Metadata van bibliotheken zijn zeer geschikt voor het zoeken naar 'bekende items' en het vinden van werken op basis van onderwerp, titel en auteur. Maar het vinden van onverwachte en potentieel waardevolle verbindingen kost tijd en vraagt vaak om geavanceerde kennis. Het is niet altijd makkelijk om goede, nieuwe verbindingen te vinden die tot waardevolle inzichten kunnen leiden.
Stel dat een student een specifiek onderwerp onderzoekt voor zijn afstudeerproject. Hij vindt een interessant proefschrift dat hij kan gebruiken voor zijn onderzoek. Vervolgens kan zijn verdere zoektocht naar informatie zich uitstrekken tot andere werken van dezelfde auteur of materialen die zijn gecatalogiseerd onder verwante onderwerpen. Maar hoe zit het met de werken van co-auteurs? Artikelen in andere databases of die online zijn gepubliceerd? Artikelen van dezelfde uitgever? Of van dezelfde universiteit? En hoe zit het met onderwerpen die losser met elkaar samenhangen door contextuele onderwerpen, tijdsperioden, locaties of organisaties die, strikt gesproken, niet binnen dezelfde onderwerprubriek vallen?
Met linked data kunnen bibliotheken nieuwe wegen inslaan, zowel binnen als buiten traditionele bibliotheekplatforms, die gebruikers naar onverwachte ontdekkingen leiden. En het kan mensen van andere diensten en systemen terugleiden naar de unieke, belangrijke materialen die vaak alleen in bibliotheken beschikbaar zijn.
Van verbeterde, bibliotheekgerichte discovery-diensten tot betere online zichtbaarheid: linked data zullen de resultaten voor bibliotheken en hun gebruikers verbeteren.
Bibliotheken besteden veel training, tijd en middelen aan de beschrijving van hun materialen. Tegenwoordig worden die metadata voornamelijk gemaakt en beheerd in MARC-records en andere gegevensbronnen met een vast formaat, waardoor het moeilijk is om ze in andere omgevingen te gebruiken, zoals op het web. Daarnaast zijn externe gegevens die mogelijk nuttig kunnen zijn voor bibliotheken en hun gebruikers moeilijk te integreren binnen bibliotheeksystemen.
Stel je voor dat jouw bibliotheek de cultuur en het erfgoed van een lokale gemeenschap wil ondersteunen. Je zou een speciale landingspagina voor de bibliotheek kunnen maken waarop je het desbetreffende werk prominent presenteert, links naar bronnenlijsten kunnen toevoegen of het materiaal handmatig kunnen promoten onder specifieke, geïnteresseerde mensen. Met linked data kun je echter automatisch kenniskaarten aanmaken die verbinding maken met externe autoriteiten, services, datahubs en content. Jouw bibliotheek kan één enkele bron ontwikkelen en verbeteren waarin alle geweldige innovaties en ontdekkingen worden getoond die afkomstig zijn uit de gemeenschappen die je ondersteunt. Hiermee kan jouw bibliotheek aandacht trekken, invloed uitoefenen en haar bereik vergroten.
Door bibliotheekgegevens om te zetten in linked data verbinden we bibliotheekcollecties met de kennisstromen die ons dagelijks informatie bieden — op het web, via slimme apparaten en met behulp van technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI). Dit mes snijdt aan twee kanten, omdat bibliotheekgegevens weliswaar van cruciaal belang zijn voor bibliotheken, maar ook waarde bieden voor ander kenniswerk, zoals onderzoek, onderwijs en culturele verrijking.
Dankzij linked data kunnen bibliotheekmedewerkers meer context bieden voor informatie en rijke verbindingen opbouwen tussen bibliotheekbronnen, hun gemeenschappen en daarbuiten.
De overstap naar linked data voegt context toe aan informatiebronnen en maakt ze beter vindbaar. Daarnaast biedt de overstap mogelijkheden voor efficiëntere werkprocessen en wordt het makkelijker om bibliotheekgegevens te integreren in andere systemen en diensten.
Als industrie-onafhankelijke metadatatechnologie bieden linked data voordelen die met de huidige methoden moeilijk, tijdrovend en duur te realiseren zijn.
Sommige van deze voordelen zullen tijd vergen. De gegevens die zijn opgeslagen in MARC en andere traditionele recordformaten zullen moeten worden omgezet in linked data-formaten. Maar terwijl OCLC de diensten en processen ontwikkelt die hiervoor nodig zijn, kunnen andere voordelen nu al worden gerealiseerd door linked data te verbinden met het geweldige catalogiseringswerk dat bibliotheken al tientallen jaren doen.
OCLC bevindt zich in de unieke positie om de drie zaken te bieden die essentieel zijn voor een succesvolle overstap van bibliotheken naar het gebruik van linked data:
Schaalbaarheid: Het vermogen om linked data te ondersteunen die het bibliotheekwerk verbeteren, zowel bij individuele instellingen als bij enorme, onderling verbonden mondiale werkprocessen
Duurzaamheid: Het vermogen om dit proces gedurende jaren en decennia te begeleiden, met een bewezen staat van dienst op het gebied van gemeenschapsopbouw, metadata-expertise, technologie en databeheer
Inclusiviteit: De toewijding en vereiste om met elk type bibliotheek, archief en museum te werken, van elke omvang, waar ook ter wereld
Bij OCLC bouwen we aan de infrastructuur, tools en gemeenschapsgerichte expertise om bibliotheken te ondersteunen bij deze evolutie van metadata.
Onze aanpak van gezamenlijk beheer van bibliotheekgegevens op grote schaal is al meer dan vijftig jaar succesvol gebleken. We hebben allerlei actuele best practices onderzocht, ontwikkeld en gestandaardiseerd. Ook ondersteunen we de ethiek en waarden van de bibliotheekwetenschap terwijl we nieuwe technologieën en diensten bevorderen.
OCLC ontwikkelt producten, diensten en datasets op het gebied van linked data die gegevens met elkaar verbinden en de benodigde middelen bieden om gegevens op grote schaal te beheren binnen alle werkprocessen van een bibliotheek.
Deze transformatie zal tot bloei komen dankzij collectieve innovatie en samenwerking van veel bibliotheken, uitgeverijen en bibliotheekdienstenorganisaties. We zullen blijven samenwerken aan de inspanningen rond dit gezamenlijke streven, met WorldCat ® als basis. Deze unieke databron stelt ons in staat de huidige dataformaten om te zetten naar linked data, waardoor hun waarde wordt geïntegreerd in de werkprocessen van duizenden bibliotheken, in plaats van één voor één.
Velen in ons vakgebied zijn van mening dat bibliotheken vroeg of laat allemaal zullen moeten overstappen naar het gebruik van linked data. Maar vandaag de dag zijn nog maar heel weinig bibliotheken bereid om over te stappen op catalogiserings- en beheersystemen die volledig op linked data zijn gebaseerd. Aan de ene kant verrichten enkele grote instellingen met specifieke financiering baanbrekend werk op dit gebied. Andere bibliotheken experimenteren met het gebruik van linked data voor specifieke discovery-applicaties. Maar voorlopig beginnen de meeste bibliotheken nog maar net te onderzoeken wat linked data voor hen kunnen betekenen.
De overstap van catalogisering op basis van MARC naar diensten die gebruikmaken van linked data zal niet van de ene op de andere dag plaatsvinden. Bibliotheken zullen hun behoeften en middelen moeten evalueren om de transitie te kunnen doorstaan en langere tijd in een hybride omgeving moeten opereren.
Onze leden vertegenwoordigen instellingen met de meest uiteenlopende soorten financiering, omvang, geografische ligging, en ga zo maar door. Wij helpen elke bibliotheek op gang in hun eigen tempo, op basis van hun eigen behoeften en middelen. We zetten ons in voor het duurzame succes van deze transitie met voortdurende ondersteuning, training en samenwerking vanuit de gemeenschap. Met WorldCat als basis legt onze langetermijnstrategie de focus op expertise, data, infrastructuur en tools.
Linked data bieden een belangrijke nieuwe kans om het unieke, krachtige werk dat binnen bibliotheken over de hele wereld wordt gedaan te verbinden met meer gebruikers, meer partners en meer gemeenschappen.
Stel je voor dat een medewerker van jouw faculteit naar je toe komt op zoek naar informatie over een onderwerp dat verband houdt met zijn onderzoek. Momenteel zullen jouw resultaten grotendeels beperkt zijn tot wat beschikbaar is in jouw bibliotheek of via mogelijkheden voor het delen van bronnen. Maar met linked data kun je op eenvoudige, logische wijze verbanden leggen tussen jouw collectie en materialen die ver buiten de categorie van ‘standaard’ bibliotheekbronnen vallen. Daarnaast kun je de gebruiker ook wijzen op evenementen binnen de sector, gerelateerde bijeenkomsten, conferenties en webinars. Met linked data kun je dynamische bibliografieën maken die elke keer als er nieuwe verbindingen worden gemaakt worden bijgewerkt met nieuwe bronvermeldingen, links en aanbevelingen. Je doet dit alles op basis van criteria die jouw gebruikers belangrijk vinden.
Bibliotheekmedewerkers creëren unieke, gedetailleerde, nauwkeurige en zeer waardevolle metadata over informatiebronnen. Met behulp van linked data kunnen bibliotheken hun waarde laten zien door lokale bronnen te verbinden met bredere informatiestromen — binnen het bibliotheekveld, in gemeenschappen en op het web. Catalogiseringsdeskundigen kunnen tijd besparen en zich concentreren op hoogwaardig kenniswerk. Daarnaast kunnen bibliotheekbestuurders samenwerken met partners om academische publicaties, lokale bronnen en andere content die positieve aandacht, gebruikers en subsidiemogelijkheden trekt, beter te promoten.
Vanuit ethisch oogpunt kunnen linked data bibliotheken ook in staat stellen om actief bij te dragen aan een betrouwbaarder en inclusiever wereldwijd informatie-ecosysteem. Wanneer de metadata van bibliotheken beter vindbaar, indexeerbaar en deelbaar zijn, verbetert dit de algehele informatie-ecologie.
Waar je je ook bevindt in jouw persoonlijke begrip van linked data — en waar jouw bibliotheek zich ook bevindt wat betreft implementatie en interesse — wij nodigen jou uit om met ons te leren, experimenteren, oefenen, groeien en innoveren. Hoewel OCLC al meer dan tien jaar onderzoek doet op het gebied van linked data, beginnen we deze nog maar net te integreren binnen bibliotheekbeheertaken.
We willen bibliotheken van alle soorten en maten over de hele wereld helpen om deze transitie soepel en geleidelijk te laten verlopen, met specifieke voordelen in elke fase.
Bij het onderzoeken en bouwen van onze strategie, projecten, ontologie en producten op het gebied van linked data hebben we voortdurend samengewerkt met bibliotheken en partners. De feedback van onze leden is cruciaal geweest voor deze ontwikkelingen en heeft richting gegeven aan de manier waarop we vooruitgaan.
Onze dank aan alle leden en medewerkers van OCLC die hebben meegewerkt aan onderzoeks- en technologieprojecten en -producten op het gebied van linked data, en aan alle partnerorganisaties die nauw betrokken blijven bij dit transformatieve werk, waaronder:
ALA CORE
BIBFRAME Interoperability Group
Bibliographic Conceptual Models Review Group
code4lib
Confederation of Open Access Repositories
Controlled Vocabularies Editorial Group
Dublin Core Metadata Initiative
LD4 Steering Committee
Linked Data Interest Group
Linked Data Technical Review Group
MetaBelgica Project
Metadata Interest Group
ORCID
PCC Linked Data Advisory Committee
PCC Task Group on BIBFRAME-to-MARC Conversion
PCC Task Group on MARC Simplification for BIBFRAME Conversion
Programma voor coöperatief catalogiseren
RBMS Bibliographic Standards Committee
RDA Steering Committee
SCT Task Group on Linked Data Training
Subject Analysis Committee
World Wide Web Consortium
Meld je aan voor aankondigingen, updates, webinarregistratie en mogelijkheden om in contact te komen met OCLC-medewerkers en bibliotheekcollega's over onderwerpen en projecten op het gebied van linked data.
Kennis is er om gedeeld te worden.®
Voorgestelde bronverwijzing: OCLC. 2024. "Linked data: De toekomst van bibliotheekcatalogisering." Dublin, OH: OCLC. https://doi.org/10.25333/71w4-vq71https://doi.org/10.25333/j4dy-9544https://doi.org/10.25333/6n6b-k936https://doi.org/10.25333/pdhq-vr53https://doi.org/10.25333/z2kd-qz68https://doi.org/10.25333/p2m2-kt18https://doi.org/10.25333/9bdk-q802https://doi.org/10.25333/h4rr-5f18https://doi.org/10.25333/vak8-cv32.
© 2024 OCLC, Inc. Alle rechten voorbehouden. De volgende product-, service- en bedrijfsnamen van OCLC zijn geregistreerde handels- of dienstmerken van OCLC, Inc.: Connexion, DDC, Dewey, Dewey Decimal Classification, Meridian, OCLC, WorldCat, WorldShare, en “Because what is known must be shared” Bovendien zijn de WorldCat-, WorldShare- en OCLC-symbolen dienstmerken van OCLC, Inc. Product- en servicenamen van derden zijn handels- of dienstmerken van hun respectieve eigenaren. OCLC verleent toestemming om indien nodig een fotokopie te maken van deze publicatie.